Over die laatste nieuwe heilige…

Tijdens het lange pontificaat van paus Johannes Paulus II deed hij wat geen enkele paus hem ooit had voorgedaan en waar hij uiteindelijk nog lang voor herinnerd zou worden. Hij sprak meerdere malen schuld uit en vroeg vergiffenis voor de zaken die de Katholieke Kerk in het verleden had gedaan. De Katholieke Kerk had volgens hem wel wat zonden op de kerfstok, daarom waren de verontschuldigingen ook zo talrijk. Hij verontschuldigde zich onder meer voor: de kruistochten, de inquisitie, het discrimineren van vrouwen, gedwongen bekeringen van ndere volkeren, het vervolgen van het Joodse volk, de trans-Atlantische slavenhandel, het vervloeken van de Oosters-orthodoxe Christenen, het vermoorden en gedwongen bekeringen van Serviërs in de Balkanoorlog, het mishandelen en seksueel misbruik van kinderen en nog heel wat andere daden.

Misschien krijgen we nog wel eens een paus die zich verontschuldigt voor de zonden begaan door zijn Kerk. Ik vraag me af welke zonden er aan bod komen in de schuldbelijdenis van het jaar 3000. Al hoeven ze mijns inziens zo lang niet te wachten, ze kunnen zich nog eens verontschuldigen in het jaar 2100, 2050, 2020 of zelfs volgende week al, als ze dat zouden willen.

Misschien geven ze hun fout wel toe in verband met het gebruik van condooms, waar ze niet enkel tegen hun gelovigen zeggen dat het verboden is, maar ook nog eens in de gemeenschappen in Afrika en Zuid-Amerika de leugen verspreiden dat ze niet werken. Misschien verontschuldigen ze zich ook over het tegenwerken van het gebruik van voorbehoedsmiddelen en hoe dit in armere samenlevingen een middel kan zijn om vrouwen meer macht te geven en zo dus ook als wapen tegen armoede kan ingezet worden. Misschien zien ze ook in dat abortus, hoewel steeds een zaak waar niemand licht over dient te gaan, soms als mindere van twee kwaden gezien kan worden. Misschien geven ze toe en verontschuldigen ze zich voor het geld dat ze van mensen kregen om het goede doel te steunen, maar dat ze uiteindelijk slechts gebruikten om hun eigen macht te versterken en zieltjes te winnen. Misschien verontschuldigen ze zich ook voor de mirakels die ze in de loop van de tijd verklaarden, waardoor mensen over de hele wereld, in Europa en Noord-Amerika, maar vooral in Azië, Afrika en Zuid-Amerika vaak éérst voor een behandeling bij een gebedsgenezer opteerden om later pas naar een ziekenhuis te gaan of bij slecht nieuws de nabestaanden opzadelden met een schuld aan de fakir of de exorcist. Misschien, wat nog allemaal…

Als ze zich al voor deze zonden zouden verontschuldigen, wil dat echter ook zeggen dat ze zich moeten verontschuldigen voor hun laatste nieuwe heilige: Moeder Teresa.

Voor een heiligverklaring heb je niet minder dan twee mirakels nodig. In Europa komen mirakels tegenwoordig echter nogal weinig voor en sinds de mirakels uit de bijbel is de kwaliteit ervan ook wat gedaald. Vandaar dat de Kerk tegenwoordig de creatie van mirakels verplaatst heeft naar lagelonenlanden, net zoals zoveel andere goederen die in de Westerse wereld te duur geworden zijn om zelf nog te produceren.

En de mirakels van Moeder Teresa, wie gelooft dat nog? Een vrouw in de Bengalen die plots genas van een kanker die er niet was en achteraf zal verklaren dat enkele nonnen van de orde van Moeder Teresa haar geld hadden beloofd. En de man in Brazilië met meervoudige hersentumor die plots spontaan genas in de operatiekamer, tot verbazing van de dokters. Dat mirakel, aangekondigd in 2015, gebeurde al in 2008, bij een man van wie we de naam niet mogen weten, in de parochie van een priester die al eens getuige was van een mirakel bij een andere heiligverklaring en het nichtje van de priester was toevallig de behandelende dokter. “Een wijs man doseert zijn geloof naarmate het beschikbare bewijs,” om David Hume te citeren…

Moeder Teresa was geen vriend van de armen. Ze was de grootste promotor van armoede die we sinds lange tijd gezien hebben.

Dan mag het nog spijtig zijn dat Johannes-Paulus II zijn zin niet had gekregen. Vóór de zaligverklaring was er al een brief vertrokken naar de oudere kardinalen om hen te vragen of ze het een goed idee vonden om Moeder Teresa gelijk ook maar heilig te verklaren. Het was duidelijk de bedoeling van deze paus om zelf nog de heiligverklaring van Moeder Teresa uit te spreken, iets dat uiteindelijk wel paste bij de paus die meer Heiligen heeft gecreëerd dan al zijn voorgangers tot in de 16de eeuw samen. Het antwoord van de kardinalen was echter negatief.

Moeder Teresa was geen vriend van de armen. Ze was de grootste promotor van armoede die we sinds lange tijd gezien hebben. Ze zei dat lijden een geschenk van god was. Ze was een fanatieke tegenstander van anticonceptie en voorbehoedsmiddelen en haar standpunten waren steeds van de meest reactionaire strekking die je binnen de Katholieke Kerk kon vinden. Ze noemde abortus de grootste bedreiging voor de wereldvrede en ze wilde dat geen enkel land het wettelijk zou toelaten om te scheiden en te hertrouwen.

Haar geloof is het meest orthodox van zin en stamt uit de tijd dat de corruptie van de Kerk zijn hoogtepunt bereikte. De Kerk kon aflaten verkopen aan de rijken terwijl ze de eeuwige verdoemenis afriep over de armen. En zegeningen verkopen aan de rijken, laat ook net dit een specialiteit geweest zijn van de Heilige Moeder Teresa van Calcutta. Ze kreeg meer dan een miljoen dollar van Charles Keating, ongeveer de grootste fraudeur in de geschiedenis van de Verenigde Staten. Daarbovenop mocht ze steeds gebruik maken van zijn privéjet. Wat gaf ze in ruil? Een gezegend olijfhouten kruis en toen hij uiteindelijk werd vervolgd voor zijn fraude schreef Moeder Teresa een brief aan de rechter om hem te melden dat Keating vergiffenis verdiende. Een brief en een kruis voor een miljoen dollar, dat lijkt me een redelijk goede deal. Nu maakte dit bedrag voor Keating niet het verschil, hij had ongeveer 252 miljoen dollar van, meestal bejaarde, spaarders laten verdwijnen.

Of wat te denken van het geld dat ze kreeg van de dictator van Haïti, Baby Doc Duvalier? Hier ook weer in ruil voor wat mooie woorden en een gebed voor de volgens haar “geliefde heerser”. Of wat te denken van het geld dat ze uit minder dubieuze bronnen kreeg? Het prijzengeld van de Nobelprijs van de vrede in 1979, het ereburgerschap van de Verenigde Staten, de UNESCO-prijs voor Vredeseducatie en ga nog maar even verder. Wat is er met dit geld gebeurd? Het huis van de stervenden in Calcutta, haar eerste en grootste vestiging, werd bij haar dood nog steeds gerund zoals 40 jaren daarvoor: nog steeds in een bouwvallig gebouw, zonder medisch geschoold personeel, een groot gebrek aan medicijnen en andere voorraden en een afwezigheid van elke deftige zorg. Slechts om en bij 7% van de totale ontvangen bedragen moet gebruikt zijn voor de werking van de Missionarissen van Naastenliefde, de rest is spoorloos verdwenen al is er hier en daar al wel eens een link blootgelegd naar de bank van het Vaticaan.

Ze liet mensen lijden omdat ze dacht dat dit de patiënten dichter bij God bracht. In haar eigen woorden vond ze het: “… mooi om te zien hoe de armen hun lot aanvaardden. Om ze te zien lijden zoals Christus aan het kruis. De wereld wint veel bij het lijden van deze mensen.” Patiënten werden gewassen met ijskoud water, ook die met een longaandoening, naalden werden gebruikt en herbruikt zonder ze te steriliseren, luizen werden niet bestreden, pijnstillers die ze hadden, waren vaak vervallen en waren vaak slechts aspirine, paracetamol of brufen om pijnen te bestrijden die gepaard gaan met kanker en andere levensbedreigende ziektes.

Moeder Teresa volhardde in de Katholieke traditie van het zieltjeswinnen, wat in de glorietijd van de missionarissen hand in hand ging met het imperialisme. Voor haar was een sterke aanwezigheid van de Katholieke Kerk het belangrijkst, de zorgen voor patiënten kwamen op de laatste plaats.

Zelf heeft Moeder Teresa nooit anders beweerd. Ze was een fanatieke katholieke non van de oude stempel die, ondanks al haar twijfels over het bestaan van God die ze in haar dagboeken uitte, verder deed in deze zeer strenge leer. Aangemoedigd door het Vaticaan die haar enerzijds gebruikte om naambekendheid te winnen in verre landen en anderzijds in de Westerse landen om donaties los te krijgen. De Westerse media en heel wat eerder genoemde instellingen onder wie het Noors Nobelcomité, hebben schuld in het verheerlijken van deze fundamentalistische Albanese non die er uiteindelijk voor verantwoordelijk voor was dat veel meer mensen arm en ziek werden, en er zullen er nog veel meer mensen arm en ziek worden als ze haar leer blijven volgen.