Brief aan Herman Van Rompuy

Goeiedag, het is vandaag zondag 21 Februari 2010, ik ben Jozef Van Giel en dit is de 47ste aflevering van deze podcast. Deze aflevering kwam tot stand mede dankzij Rik Delaet. Het is al even geleden dat ik nog een aflevering publiceerde, maar de crisis is voorbij, en zoals overal heb ik het ook nogal druk gehad. Ik heb enkele bezorgde mails gekregen van mensen die dachten dat ik ermee gestopt was, maar geen nood, ik heb nog een hele lijst afleveringen. Maar verwacht niet meer dat ik er elke week één zal publiceren.

Dag mijnheer de President, Geachte heer Van Rompuy Beste Herman,

Met deze brief wil ik u oprecht feliciteren met uw nieuwe en historische functie als de eerste president van de Europese gemeenschap. De uitdagingen die u te wachten staan zijn zeer groot en druk voor het slagen of falen van de grote Europese droom rust op uw schouders. Ik koester, net als vele van uw onderdanen, grote verwachtingen van uw ambtstermijn en hoop dan ook vurig dat u het verschil zal kunnen maken. Ik wens u veel geluk.

Maar, terwijl ik nu toch bezig ben, zou ik er van willen profiteren om met u van gedachte te wisselen over een aantal beleidspunten die, volgens mij dringend moeten aangepakt worden. Want, we worden toch wel met veel problemen geconfronteerd, niet? Er is de opwarming van de aarde, de overbevolking, de achteruitgang van de visbestanden, de oerwouden en de biodiversiteit, de bescherming van de democratie, en ook die kleinere problemen zoals de economische crisis, financiering van de sociale zekerheid en de werkloosheid om er maar enkele te noemen. Ik denk dat veel van deze problemen snel en ad rem moeten aangepakt worden, liefst op wereldschaal, maar toch minstens door Europa. Ik denk dat Europa het voorbeeld voor de rest van de wereld moet zijn op het gebied van ecologisch beleid, maar tegelijk moeten we vermijden dat zo’n beleid ervoor zorgt dat de Europese economie verarmt. Dat is niet alleen slecht voor haar bevolking, maar zou bovendien uiteindelijk averechts werken voor het milieu aangezien mensen zich weer zouden terugplooien naar korte-termijnstrategieën en omdat daardoor andere gebieden in de wereld die het niet zo nauw nemen met het milieu die activiteiten van ons zouden overnemen. Om u een idee te geven: een ton staal produceren in de Gentse kanaalzone produceert half zoveel CO2 als de productie van diezelfde ton in Kazakstan. Om nog maar te zwijgen van de uitstoot van zwavel, tolueen en benzeen. Ik denk dus niet dat het vermijden van dergelijke industrie in Europa goed is voor het milieu. Die ton staal moet hoe dan ook ergens geproduceerd worden. Laten we dat dan doen waar het milieu het meest ontzien wordt.

Nee, sinds ik zijn boek gelezen heb moet ik steeds opnieuw denken aan die grote Belgische industrieel, André Leysen die zei: “Crisissen zijn uitdagingen”. Ik denk dat we de huidige ecologische problemen, die volgens mij waarschijnlijk wel de grootste uitdaging uit te geschiedenis van de mensheid is, misschien met uitzondering van dat moment, zo’n 70.000 jaar geleden, toen we nog maar met zo’n 2.000 meer waren, grondig moeten aanpakken.

Ik denk dat we die problemen met zijn allen samen moeten aanpakken en ik ben er ook van overtuigd dat de mensheid daar intelligent genoeg voor is, op voorwaarde dat ze de juiste instrumenten ter beschikking heeft. Ik denk dat de geschiedenis heeft aangetoond dat de meest succesvolle regeringsvorm de democratie is. Ik ben ervan overtuigd dat de erfenis van de Verlichting fundamentele waarden van de mensheid zijn die tijdloos zijn en niet afhankelijk van een cultuur. Maar vrijheid impliceert ook een verantwoordelijkheid. Je kan maar echt vrij zijn als je ook in staat bent om op een onafhankelijke manier na te denken. Anders word je gemanipuleerd. En dat instrument is niet alleen zeer belangrijk voor de vrijwaring van onze democratie maar ook opdat we in staat zouden zijn om onze problemen op te lossen. Daarom denk ik dat we absoluut het kritisch denken in het leerplan van de middelbare scholen moeten introduceren. Kinderen moeten leren om zelfstandig te denken zodat ze achteraf ook echte kennis van valse kennis kunnen onderscheiden en zich niet laten manipuleren tot het doen van dingen die we liever niet hebben omdat het door één of andere doctrine wordt opgelegd. Tegelijk hebben ze die vaardigheid nodig om te begrijpen waarom we iets aan het milieu moeten doen en wat de gevolgen zijn van hun daden. Zoals Richard Dawkins zei, je moet de kinderen niet leren wat ze moeten denken, maar je moet ze leren hoe na te denken en hen dan hun mening zelf laten vormen. Dat kritisch denken is in deze tijd belangrijker dan ooit omdat de problemen veel complexer zijn en we in een dynamiek zitten waarbij de problemen van morgen andere zullen zijn dan die van gisteren. De oplossingen van gisteren zullen dus ook niet de oplossingen van morgen zijn. Mensen moeten leren om flexibel te denken. En zo kom ik tot een tweede punt dat volgens mij belangrijk is. Om de problemen aan te pakken hebben we wetenschappelijk onderzoek nodig om de processen die zich in ons milieu voordoen en de invloed van onze daden op dat milieu beter te begrijpen. Bovendien hebben we absoluut nood aan nieuwe technologieën die ons zullen helpen om die problemen aan te pakken. Ik denk dan ook dat het verhogen en efficiënt toepassen van een wetenschapsbudget voor Europa een topprioriteit moet zijn. Het is niet alleen noodzakelijk om de ecologische problemen op te lossen, maar het is ook de enige mogelijkheid om onze welvaart op een duurzame wijze in stand te houden. Toch denk ik dat we eveneens moeten investeren in pure wetenschap. De wetenschap omwille van onze drang tot het begrijpen van de natuur zonder dat daar een toepassing voor hoeft te zijn, zoals in CERN. Dat is, denk ik, het hoogste doel dat de mens als mensheid kan bereiken en de edelste doelstelling. En we moeten ook investeren in toegepast onderzoek. Maar we moeten die budgetten intelligent gebruiken en er rekening mee houden dat het belastingsgeld is van Europese burgers dat we gebruiken. En dat moet dan ook hier gebruikt worden. Onlangs bezochten enkele collega’s van mij een Indische partner die off-shore IT-services voor ons zou leveren. Mijn collega’s werden rondgeleid in een hal waar honderden informatici bezig waren met het ontwikkelen van zeer geavanceerde systemen voor de automobielindustrie. Echt toegepast wetenschappelijk onderzoek. Het was dan ook echt ontluisterend om aan het einde te horen dat deze ontwikkelingen gebeurden met Europees onderzoeksgeld! Ik denk dat we dat Europees onderzoeksgeld moeten gebruiken om wetenschappers in Europa aan het werk te zetten, niet in India.

Wij zitten met het levensgrote probleem dat we verslaafd zijn aan fossiele brandstoffen. En die verslaving zal ons fataal worden als we er niets aan doen. Het zorgt niet alleen voor de opwarming van de aarde, maar het zorgt nog voor vele andere problemen zoals: verzuring van de zeeën, ik sprak al over het visbestand. We verbranden zomaar edele grondstoffen die voor zoveel duizenden andere dingen gebruikt hadden kunnen worden, zoals medicijnen en geavanceerde materialen, om maar iets te zeggen. Voor onze bevoorrading zijn we afhankelijk van instabiele regio’s met doctrines die tegenstrijdig zijn met de waarden van de Verlichting, maar we geven ze een machtspositie die de democratie in gevaar kan brengen. Die voorraden zijn eindig, en we kunnen toch moeilijk aan onze kinderen zeggen: “Sorry, maar ’t is allemaal op”. De regeringen kunnen nochtans nu onmiddellijk een aantal maatregelen nemen die op korte termijn een belangrijk effect kunnen hebben. Enkele ervan zijn zelfs vrij eenvoudig en vragen alleen politieke moed. Bovendien hebben ze bijna allemaal positieve effecten op onze economie. Ik heb enkele vrienden die architect zijn. Sommige hebben zelfs al prestigieuze prijzen gehaald voor de kunstwerken die ze opgetrokken hebben. Maar ik was toch verrast toen een informele rondvraag bij hen me duidelijk maakte dat geen enkele van hen bezig is met energiezuinige woningen. Alleen de esthetiek telt voor hen. Begrijp me niet verkeerd. Een gebouw moet liefst mooi zijn. Het gevolg is dat de bouw van neutraalwoningen enkel weggelegd is voor enkele kapitaalkrachtige idealisten. Bovendien worden die dan ook meestal als alleenstaande woningen op de buiten gebouwd. De technologie voor dergelijke woningbouw is nochtans rijp. Ik begrijp dus niet waarom de Europese regeringen nog altijd niet beslist hebben om vanaf nu voor nieuwbouw energieneutraal bouwen gewoon wettelijk te verplichten. Ook voor appartementen. Vooral voor appartementen. Daar wordt het het minst gedaan omdat het meestal over bouwprojecten gaat en er zoveel mogelijk bespaard wordt op wat niet direct zichtbaar is, alhoewel het daar het gemakkelijkst te verwezenlijken is.

De maatregelen die genomen worden om deze problemen aan te pakken, zouden moeten voldoen aan een aantal criteria. We moeten rekening houden met de menselijke natuur, systemen die daar tegen in gaan werken niet of zijn niet houdbaar, zoals het communisme, daarom moeten we een ons baseren op de economische realiteit. Het zou verkeerd zijn om van alles te verbieden, want dat zal enorm veel geld kosten en altijd zullen mensen achterpoortjes vinden. Ik denk dat we de economische hefbomen moeten bedienen. We moeten er dus voor zorgen dat vervuiling betaald wordt. Daarom ben ik ook voorstander van een wegentaks. Maar we moeten een geautomatiseerd systeem uitwerken dat gestandaardiseerd is voor heel Europa. Een belangrijk meetinstrument om die economische hefbomen toe te passen is de levenscyclusanalyse. De consument zou uiteindelijk moeten betalen voor zijn volledige impact. Een levenscyclusanalyse kan helpen om te berekenen welke kost er moet gerekend worden bij elk product.

Ik geloof niet in een directe belasting aan Europese bedrijven die milieubelastend zijn. Dat zal er alleen maar voor zorgen dat die bedrijven uitwijken naar landen waar niet gecontroleerd wordt of niet belast wordt op de volledige levenscyclus. Ik denk dat we met certificatiesystemen moeten werken waarbij iedereen die goederen in Europa wil commercialiseren, via certificatie door onafhankelijke organisaties moet bewijzen dat hij ofwel milieumaatregelen genomen heeft, of reeds belast werd om de milieu-impact te compenseren omdat zijn eigen regering gelijkaardige regels aanhoudt. Als zo’n certificaat niet kan worden voorgelegd, dan moeten de producten extra belast worden. Op die manier moet er een bronbelasting ontstaan voor fossiele grondstoffen, maar dan niet enkel voor het transport, maar wel voor alle gebruik. Zo zouden energie-intensieve producten automatisch een stuk duurder worden dan arbeidsintensieve producten. Met een dergelijk mechanisme wordt subsidiëring van fotovoltaïsche energie onnodig, fossiele brandstoffen worden automatisch duurder, maar tegelijk zal ook de energiebehoefte voor de productie van die fotovoltaïsche cellen mee in rekening genomen worden in de totale kostprijs, zodat men vermijdt dat men zonnecellen subsidieert, waarvan de energie nodig om ze te produceren groter is dan de energie die je er tijdens hun ‘leven’ kan uit halen.

Nota na opmerking van luisteraar: Dit is als voorbeeld bedoeld. Op dit moment hebben zonnepanelen wel degelijk een positieve energiebalans (afhankelijk van de bron na 2 tot 5 jaar). Dat was in 2001 anders. Zie hiervoor de aflevering over levenscyclusanalyse.

Er bestaan al verschillende certificatiesystemen die zeker de moeite waard zijn om verder verbeterd te worden en een inspiratie kunnen zijn voor dit taxatiesysteem. Zo hebben we het FSC, Forest Stewardship Counsel, voor hout dat duurzaam geoogst werd en het MSC, het Maritime Stewardship Counsel, dat vis certificeert die op een duurzame manier gevangen werd. Het probleem is dat momenteel alleen idealisten met zulke labels rekening houden. Bovendien wordt het onderscheiden van betrouwbare labels ten opzichte van marketing labels die een lege doos zijn overgelaten aan de consument die niet de nodige middelen heeft om de certificatie-organisaties te onderzoeken. Het taxatiesysteem lost dit probleem op omdat de consument weer eenvoudigweg zijn aankopen kan laten leiden door de prijs. De goedkoopste wordt immers de meest duurzame.

Door het certificatiesysteem kan je vermijden dat je Europese ondernemingen benadeeld worden ten opzichte van de buitenlandse bedrijven die het niet zo nauw nemen. Anderzijds voer je geen protectionisme in omdat buitenlandse bedrijven die wel duurzaam te werk gaan in dezelfde mate minder belast worden. In een dergelijk systeem is het niet nodig om expliciet wetten in te voeren om bijvoorbeeld wegwerpverpakking te belasten. Een zinloze maatregel aangezien het in bepaalde gevallen beter kan zijn dan het gebruik van zwaar herbruikbaar materiaal. Door een levenscyclus-belasting zullen de duurzaamste producten automatisch de goedkoopste worden. Ik geloof niet in de systemen van subsidiëring van duurzame activiteiten. Ik denk dat het verkeerd is om subsidies in te voeren om zogenaamde milieuvriendelijke activiteiten te steunen omdat dit over het algemeen niet effectief is. Bovendien ga je daardoor automatisch alternatieven discrimineren. Dus, in plaats van belastingsgeld te gebruiken om duurzame energie te subsidiëren, moeten we de vervuilende elementen belasten. Subsidiëring is een systeem dat de staatskas leegplundert terwijl dat geld veel efficiënter gebruikt kan worden. Dat geld hebben we absoluut nodig. Voor wetenschappelijk onderzoek bijvoorbeeld. Ik denk dat we het wetenschappelijk onderzoek in Europa een enorme steun in de rug moeten geven. Daar zijn 4 redenen voor:

1. Wetenschappelijk onderzoek drijft de kenniseconomie en dat is de enige optie die we hebben om Europa niet te laten verarmen.
2. Wetenschappelijk onderzoek is absoluut noodzakelijk om een beter inzicht te krijgen in de ecologische problemen en daardoor effectiever aan maatregelen te kunnen werken.
3. Toegepast wetenschappelijk onderzoek is nodig om ons te helpen zoeken naar nieuwe duurzame technologieën die we zullen nodig hebben om de ecologische uitdagingen de baas te kunnen.
4. De inzichten die we als mens verwerven door fundamenteel onderzoek is gewoon het hoogste goed dat de mensheid kan produceren. Gewoon wetenschap om de wetenschap is iets dat we moeten blijven doen. Het brengt de mensheid echte rijkdom. De rijkdom van de kennis. En kennis helpt ons om een betere wereld te bouwen. Daarom moeten we verder doen met ambitieuze projecten zoals het LHC in CERN in Genève, of de Europese telescopen La Silla in Chili. We moeten het budget voor dergelijke projecten verdubbelen.

Maar dat geld hebben we ook nodig om de kwaliteit van de scholen te verbeteren. Mensen moeten opnieuw trots zijn dat ze in het onderwijs staan. Het Europees onderwijs moet opnieuw tot de wereldtop behoren, want het zijn onze kinderen die de toekomst maken. Onderwijs is een hoeksteen van een democratische maatschappij. Democratie en vrijheid bestaat maar als mensen zelfstandig en voor zichzelf kunnen beslissen. Maar om dat te kunnen heb je om te beginnen nood aan betrouwbare informatie, maar bovendien moet je in staat zijn om zelfstandig uit die informatie je eigen mening op te bouwen. Als je dat niet kan, dan wordt je gemanipuleerd en bestaat de echte democratie niet meer. Daarom denk ik dat we absoluut een vak ‘kritisch denken’ moeten invoeren in de scholen. Kinderen moeten niet alleen leren wat we dankzij de wetenschap weten, maar moeten ook leren begrijpen waarom we dat weten en ze moeten leren hoe ze echte kennis van pseudowetenschap kunnen onderscheiden. En dat wordt hoe langer hoe belangrijker, want met de ontwikkeling van de nieuwe media heeft de mens toegang tot een hoeveelheid informatie die jaarlijks exponentieel stijgt. Maar daar zit zowel informatie als desinformatie tussen, en we moeten onze kinderen weerbaar leren worden tegen deze desinformatie. Maar die desinformatie wordt soms ook aangeleverd door meer onverdachte bronnen. Zo heeft het Europees parlement jaren geleden een richtlijn uitgevaardigd voor de erkenning van zogenaamde alternatieve geneeswijzen, dat door de verschillende landen in een wet moest worden omgezet. Zo’n wet is natuurlijk totaal overbodig. Van geneeswijzen moet op wetenschappelijke wijze aangetoond worden dat ze werkzaam zijn. Daar is geen speciale wet voor nodig. Zoals je ziet, hebben ook parlementsleden nood aan een cursus kritisch denken. Soms doen wij Europeanen nogal lacherig over de Amerikanen die bakkeleien over het al dan niet onderwijzen van het creationisme in de scholen. Maar eigenlijk zijn we niet veel beter. In bijna alle joodse scholen in Europa wordt het creationisme naast de evolutietheorie onderwezen, waarbij de onderwijzer er fijntjes bij vertelt dat ze de evolutietheorie moeten kennen omwille van de eindtermen, maar het echte verhaal is dat uit de bijbel. U ziet, hier is nog werk aan de winkel.

Ik denk dat kritisch denken ook een absolute noodzaak is voor het oplossen van onze maatschappelijke problemen. Meer en meer stelt men vast dat de maatschappij geleidelijk polariseert omdat veel mensen blijkbaar niet in staat zijn om de valse dichotomie naast zich neer te leggen. Dit verklaar ik nader. Er zijn aan één kant mensen die werkelijk van nature intolerant zijn en angst hebben voor alles wat vreemd is. Maar er tekent zich aan de andere kant van het spectrum een gelijkaardige extremistische houding aan van mensen die elk probleem volledig proberen te ontkennen. Het is opvallend hoe grote denkers zoals Etienne Vermeersch, of geboren socialisten zoals Lukas Vander Taelen, of een mensenrechtenactiviste zoals Ayaan Hirsi Ali, door bepaalde opiniemakers worden verweten van intolerantie of rechts extremisme omdat ze het aandurven om de problemen met moslims aan te kaarten. Ik denk dat dat niet kan. Net zoals Voltaire ben ik ervan overtuigd dat absoluut niets boven de kritiek kan of mag staan. Alles moet kunnen bekritiseerd worden. Dat is absoluut noodzakelijk voor onze maatschappij. Het gaat niet op dat elke vorm van kritiek als een belediging aanzien wordt. Het is ook een basisprincipe waarop de wetenschap werkt. Ik ben ervan overtuigd dat het een fundament is voor het bouwen van de maatschappij waar het goed is om leven. Ik denk dat het een universele waarde is, en niet enkel voor één cultuur.

De islam als godsdienst heeft een aantal fundamentele problemen die nefast zijn voor onze samenleving en we moeten die aan de kaak durven stellen. Dat is niet hetzelfde als het stigmatiseren van alle moslims. We moeten ze de kans geven om expliciet afstand te doen van de intolerante en onaanvaardbare passages van hun heilige boeken, net zoals de meeste christenen in Europa ondertussen ook gedaan hebben. Als ze dingen doen die onaanvaardbaar zijn, zoals discriminatie van homo’s en vrouwen, dan hoeven wij dat niet te pikken en moeten we kunnen zeggen dat zo’n gedachten primitief zijn en waarom ze dat zijn. Maar tegelijk hoeven we het extremisme niet te pikken van mensen die niet kunnen leven met diversiteit. Misschien toch even opmerken dat deze vorm van intolerantie heel sterk leeft bij de moslims zelf. Het is belangrijk dat we dat kunnen zeggen. We hoeven niet te aanvaarden dat woorden als “islamofobie” worden uitgevonden om kritiek in de kiem te smoren. Dat is ontoelaatbaar. Er moet iets aan gebeuren, mensen moeten leren discussiëren met mensen die andere ideeën hebben, en ze moeten leren dat ze niet per definitie gelijk hebben, dat hun heilige boeken niet onfeilbaar zijn, dat waarheid benaderd wordt door logisch denken, niet door in zijn heilig hoekje te kruipen, kortom, door kritisch te leren denken.

Kritisch denken, wars van elk vooroordeel is absoluut noodzakelijk. Zo moeten we afstappen van het taboe over kernenergie. Ik denk dat kernenergie noodzakelijk is om op korte termijn de ecologische problemen het hoofd te bieden. Maar die beslissing mag niet afhangen van mijn persoonlijke mening of van die van drukkingsgroepen. Zo’n beslissingen moeten gemaakt worden door een team van experts die het op een wetenschappelijke manier onderzoeken. Maar hier moeten we ook afstappen van het dogma van de privatisering. Zoals ik als zei, geloof ik heel sterk in ondernemerschap en privé initiatief, maar er zijn een aantal zaken die een regering niet uit handen mag geven. De energievoorziening is daar, volgens mij, één van. We moeten ook kritisch denken over waar we heen willen met onze maatschappij. Zijn we echt van plan om een maatschappij verder uit te bouwen die bestaat uit excessen, waarbij de rijksten altijd maar meer extreme eigendommen willen om hun heerschappij te tonen? Moeten we echt toelaten dat mensen altijd maar zeldzamere en duurdere zaken kopen gewoon om hun haantjesgedrag te bevestigen? Moeten we toelaten dat dit gedrag onze maatschappij naar de afgrond brengt zoals gebeurd is met de cultuur van de Paaseilanden, waar de leiders altijd maar grotere beelden lieten bouwen en zo hun eigen cultuur ten onder lieten gaan? Ik denk dat het nodig is om dergelijk gedrag bij te sturen. Ik denk dat het prachtig zou zijn als we dat gedrag zo zouden kunnen omkeren maatschappelijke waardering niet meer gaat naar wie extreme welvaart voor zichzelf kan produceren, maar wel voor mensen die iets realiseerden in de wetenschap, of het onderwijs of… zoals Mathieu Snykers in zijn boek “De Gesel van Darwin” beschrijft: alleen technologie zal onze problemen niet oplossen. We moeten ook onze cultuur drastisch veranderen. Zoals ook de bewoners van Tikopia deden en wisten te overleven in tegenstelling tot de Paaseilanders. We moeten zoeken naar een model waar we ons niet meer laten leiden door groei. Het is toch onmogelijk dat die onbeperkt kan doorgaan?

Beste Herman, (ik mag toch Herman zeggen, hé?) je ziet dat je niet direct werkeloos zal worden. Ik besef ook maar al te goed hoe moeilijk je job is. Ongetwijfeld zal je bij het realiseren van deze ideeën geconfronteerd worden met drukkingsgroepen die je zullen proberen te dwarsbomen, maar toch… we moeten blijven proberen. Onze toekomst staat op het spel.

Er is nog één punt waarover ik je zou willen spreken. Een punt dat dikwijls over het hoofd gezien wordt, maar misschien wel één van de moeilijkste problemen is, dat is het probleem van de overbevolking. Er wordt tegenwoordig geklaagd over de vergrijzing van de maatschappij, maar ik stel me de vraag of dat het echte probleem is. Als we dat willen vermijden, dan kunnen we alleen de regel van Maltus laten regeren. De bevolking zal exponentieel blijven groeien. In dat geval zullen we op een bepaald ogenblik tegen een plafond aanlopen en gaan we een totale ondergang tegemoet zoals Jared Diamond in “Ondergang” beschrijft. Ik denk dat een stilstand van de groei niet voldoende is. Volgens mij moeten we naar een bevolkingsvermindering over enkele generaties. Ik denk dat we niets anders kunnen dan een systeem van geboorteregeling door te voeren. Ik denk dat we ook andere delen van de wereld moeten overtuigen om dergelijke systemen in te voeren. En we moeten niet in het ijle beginnen, er zijn er al enkele die het ons voor gedaan hebben. In Mexico hebben ze met succes een grote campagne gevoerd om de bevolking te sensibiliseren dat het niet goed is om meer dan 2 kinderen te hebben. In China heeft men drastischer maatregelen ingevoerd. Bovendien hebben ze het systeem verfijnd om de kwaliteit in zekere zin te vrijwaren. In China mogen mensen extra kinderen hebben als de ouders universitaire diploma’s hebben. Ik weet niet of dat an sich een goed idee is. Het druist voor een stuk in tegen onze vrijheidsprincipes, maar misschien moeten we er toch eens goed over nadenken, tenslotte vragen zware crisissen ook drastische maatregelen.

Blijkbaar zijn er mensen die hetzelfde denken als ik, zoals bijvoorbeeld James Gustave Speth, die het boek  “The Bridge at the Edge of the World: Capitalism, the Environment and Crossing from Crisis to Sustainability” schreef en er ook voor pleit bedrijven te laten betalen voor de mileuimpact van hun activiteiten.

Beste Herman, aan het einde van deze podcast lees ik altijd een citaat voor. Dus dacht ik dat het vandaag wel toepasselijk was om je naaste collega Barack Obama te citeren. Het lijkt me bovendien een zeer goed idee aangezien ik veel bewondering heb voor de eerste zwarte Amerikaanse president. Misschien heeft het te maken met het enorme contrast met zijn voorganger. Je collega aan de andere kant van de oceaan is echt wel een slimme vent! Hij weet precies wat belangrijk is! Op de eerste verjaardag van zijn presidentschap zei Obama:

We moeten de Amerikaanse innovatie bevorderen. Vorig jaar hebben we de grootste investering gedaan in de subsidie van fundamenteel onderzoek uit de geschiedenis – een investering die zou kunnen leiden tot ‘s werelds goedkoopste zonnecellen, of behandelingen die kankercellen doden maar gezonde cellen onaangeroerd laten. En geen enkel domein is rijper voor zo’n innovaties dan energie. Je kan de resultaten van de investeringen van vorig jaar in propere energie al zien – in de North Carolina company die 1200 jobs zal creëren om vooruitstrevende batterijen te produceren, of in de Californische zakenwereld die zo’n duizend mensen aan het werk zal zetten om zonnepanelen te produceren. Maar om nog meer van deze propere-energiejobs te creëren, hebben we meer productie, meer efficiëntie en meer Stimulansen nodig. En dat betekent de bouw van een nieuwe generatie van veilige, propere kerncentrales in dit land. Het betekent dat we moeilijke beslissingen moeten nemen over het al dan niet openen van nieuwe offshore gebieden voor olie- en gasproductie. Het betekent een voortdurende investering in geavanceerde biobrandstoffen en milieusparende koolstoftechnologie. En ja, het betekent het aannemen van een allesomvattende energie-en-klimaatwet met aanmoedigingen die zuivere energie de winstgevende vorm van energie van Amerika maakt. Ik ben het parlement dankbaar dat ze vorig jaar zo’n wet stemde. En dit jaar ben ik gedreven om de wet op verkiezingssteun verder vooruit te helpen in de senaat. Ik weet dat er vragen geweest zijn over het feit of we ons zo’n veranderingen kunnen veroorloven in een moeilijke economie. Ik weet dat er zijn die niet akkoord zijn met de overweldigende wetenschappelijke bewijzen van de klimaatverandering. Maar hier komt het, zelfs als je het bewijs in twijfel trekt, energie-efficiëntie en propere energie aanmoedigen zijn de juiste zaken voor onze toekomst, want de natie die het voortouw neemt op gebied van propere economie , zal de natie zijn die de wereldeconomie zal aanvoeren. En Amerika moet die natie zijn!