Podcast: Download
Inleiding
Goeiedag, het is vandaag zondag 28 maart 2010, ik ben Jozef Van Giel en dit is de 52ste aflevering van deze podcast. Deze aflevering is een vertaling van een artikel uit Skepdic, gemaakt door Rik Delaet. Vandaag bespreken we elektrohypergevoeligheid.
Elektrogevoeligen en elektrohypergevoeligheid
Voorgelezen wordt de Nederlandstalige vertaling van de Engelse originele tekst Electro-sensitives & electrohypersensitivity.
Citaat
Het citaat van vandaag komt van Theodore Woodward. Woodward was een medisch onderzoeker die de Nobelprijs won omwille van zijn onderzoek naar de genezing van tyfus. Woodward zei:
Als je hoefgetrappel achter je hoort in Londen, verwacht dan niet om een zebra te zien.
Tot de volgende keer.
Hoi Giel,
Ik had begrepen dat er wel degelijk een reeks van onderzoeken is die aantoont dat er een significant hogere kans is kinderleukemie in de omgeving van hoogspanningsleidingen. Dit wordt in je (door mij overigens hogelijk gewaardeerde) podcast helaas onvermeld gelaten.
Marino, bedankt voor je opmerking. Ik ken die onderzoeken niet. Als je ze vindt, zeker de link of referentie doorgeven.
Een snelle zoektocht op pubmed heeft mij een aantal artikels opgeleverd, maar die gaven allemaal een negatief resultaat. (ik heb nu enkel de eerste hits snel bekeken). Mocht je meer succes hebben, geef maar door.
Ik vraag het ook aan de auteur van “skepdic”.
Hoi Jefke,
Uit een publicatie van het Nederlandse Rijksinstituut voor Volksgezondheid en milieu haal ik het volgende citaat: “De gebruikte reviews concluderen dat er een consistente associatie is tussen blootstelling aanmmagnetische velden in de buurt van bovengrondse hoogspanningslijnen en het krijgen van leukemie door kinderen. Een recente studie uit het Verenigd Koninkrijk bevestigt de associatie eveneens. Het is onwaarschijnlijk dat deze associatie (geheel) door toevallige factoren kan worden verklaard, al is een oorzakelijk verband niet aangetoond. Vanaf een waarde voor de magnetische veldsterkte boven 0,2 microtesla–0,5 microtesla is er mogelijk een verhoogd risico. Dit zijn blootstellingsniveaus die een factor 500-200 onder het 50 Hz referentieniveau van de International Commission on Non-Ionizing Radiation Protection (ICNIRP) liggen.
De link naar het rapport is: http://www.rivm.nl/bibliotheek/rapporten/300010001.pdf
Deze resultaten komen uit een meta-analyse, met als noemer enorme aantallen (je had zowat drie keer Nederland nodig om één geval van leukemie te veroorzaken). Met meta-analysen van observationele studies moet je deksels oppassen voor publicatie bias, en heterogene studie-opzet. Experts van de Nederlandse gezondheidsraad hadden duidelijk hun goed geinformeerde twijfels over de opzet van de individuele studies.
De studie zelf was erg voorzichtig in zijn conclusies. De resultaten werden niet door toeval verklaard, maar ze konden best wel worden verklaard door verstoring, zoals publicatie bias. Wordt een zeer zwak signaal veroorzaakt door een onbegrepen en volstrekt onbekende oorzaak, of door het aggrereren van heterogene en imperfecte studies? De tweede verklaring lijkt heel wat waarschijnlijker.
Om dergelijke zeer kleine effecten betrouwbaar aan te tonen, heb je studies van dergelijke omvang nodig dat ze onze capaciteit om dergelijke studies te runnen overschrijden. Het zou eerlijker zijn om te zeggen dat we dergelijke risico's niet kunnen aantonen of uitsluiten, omdat ze gewoon te klein zijn.