3 Soorten schade door irrationele overtuigingen

Goeiedag, het is vandaag zondag 18 september 2016, ik ben Jozef Van Giel en dit is de 288ste aflevering van deze podcast.
Vandaag krijgen jullie twee teksten te horen. De eerste komt van Coert Visser en gaat over schade door irrationele overtuigingen en de tweede gaat over waarheid en religie en komt van Paul Kirby.

Door Coert Visser het origineel van deze tekst kan je terug vinden op de website van Coert Visser of direct beluisteren:

Door Robert Kirby. Vertaald door Rik Delaet.

Wat als je zou kunnen weten of je religie waar is gewoon door op een knop te drukken?
Geen behoefte meer aan geloof. Nu kan je eindelijk weten in plaats van alleen maar geloven dat je het weet. Zou je op die knop drukken? Zelfs als het kennen van de waarheid je echt ongelukkig zou kunnen maken?
Dat is een eerlijke vraag gezien zoveel religies beweren de enige ware te zijn. Christendom, jodendom, hindoeïsme, de islam en hun talloze varianten kunnen niet allemaal ‘waar’ zijn, toch?
Om het nog interessanter te maken: laten we ook de atheïsten, agnostici, satanisten, heidenen, kannibalen en iedereen die voor Donald Trump stemt erbij betrekken. Iedereen kan de waarheid over zijn geloof te weten komen.
Er is nogal wat risico aan verbonden. Neem dat je je hele leven baseert op de ‘wetenschap’ dat Mohammed een profeet is. Je drukt op de knop en – bzzzzzt! – blijkt dat hij een gewone kerel was met een idee dat aansloeg.
Of je bent een Jezusaanhanger en je ontdekt dat je lang geleden beter je mond had gehouden. Of een atheïst en een druk op de knop toont aan dat door je gebrek aan geloof je iets vreselijks te wachten staat. Wat ga je doen? Volgens mij bepaalt je antwoord op de knopvraag waar je staat in het zoeken naar de waarheid.
Ten eerste: wil je de waarheid weten wat ook het antwoord zal zijn? Is de waarheid belangrijker voor je dan je persoonlijke welbehagen?
Ten tweede: of ben je niet bereid om wat je gelooft in vraag te stellen? Onwetendheid is zo zalig dat je zo ver mogelijk van de waarheidsknop wegblijft zodat je emotionele zekerheid intact blijft.
Tot slot – en het domst – zijn de mensen die niet op de knop zouden drukken, omdat ze al ‘weten’ dat hun religie de ware is.
Ik zit in de eerste groep. Pathologisch is het voor mij onmogelijk om mijn hersenen uit te schakelen. Het heeft me mijn hele leven al in de problemen gebracht. Ik zou de waarheidsknop indrukken zelfs als er daardoor nog eens een Kardashian bijkwam. Alles over voor een beetje gemoedsrust.
Ik kan meevoelen met de tweede groep mensen, degenen die niet op de knop zouden drukken uit angst voor wat de waarheid in hun leven zou teweegbrengen. Dat is logisch, want mensen willen gelukkig zijn. Als je er niet om geeft dat je het mis hebt, moet je vasthouden aan wat je vreugde geeft, zelfs als dat betekent dat er een kans bestaat dat je naar de hel gaat. Zolang je maar niet vervelend gaat doen of een gevaar voor anderen wordt.
Geen voeling heb ik met de laatste groep mensen, die menen dat hun persoonlijk geloof het laatste woord is en er dus geen noodzaak bestaat om het verder te onderzoeken. Gebed, studie, vasten en devotie hebben het voor hen al lang geleden aangetoond – niettegenstaande het feit dat net hetzelfde proces andere mensen het ‘verkeerde’ geloof liet vinden.
Het is ook precies diezelfde logica waardoor al sinds de Oudheid religieuze dogmatiek in de weg stond van wetenschappelijke vooruitgang. Wat blind geloof ooit uithaalde met de astronomie en de epidemiologie doet het vandaag nog steeds met de geologie, biologie en archeologie.
Maar de echte vraag is wat de waarheid voor jou zou betekenen. Als je plotseling zou ontdekken dat een van de pijlers van je leven gewoon wegvalt, zou je dan nog jezelf zijn?
Robert Kirby kan bereikt worden op facebook.com/stillnotpatbagley.
link: http://www.sltrib.com/home/3446377-155/kirby-could-you-handle-the-truth

Het citaat komt van Annabel Nanninga. Nanninga is een Nederlandse freelance journaliste. Ze schrijft regelmatig over kwakzalverij en religie. Geen idee of ze familie is van de onlangs overleden Nederlandse Skepticus Rob Nanninga. Als je dat weet, mag je het me zeker vertellen.
Nanninga zei:

Moet ik of all people dan weer het waarlijk progressieve standpunt voorkauwen? Namelijk dat ideeën, ideologieën en/of religies per definitie nooit a priori respect verdienen? Beide religies zijn een aan waanzin grenzende leugen, en neen, een vrij mens hoeft voor geen van beide enig respect op te brengen anders dan het eerbiedigen van onze wettelijk vastgelegde vrijheid van godsdienst. ‘Geloofsbeleving’ verdient nooit respect, individuele gelovigen kunnen eventueel gerespecteerd worden als hun gedrag daar aanleiding toe geeft.

De tekst van Coert Visser vind je hier.
De originele tekst van Paul Kirby vind je hier.
De tekst van Annabel Nanninga waaruit het citaat komt.